- БАЛДЫРҒАН
- 31 Наурыз, 2022
Белгілі балалар жазушысы, ақын, композитор Тілеуғазы Бейсембек 80 жаста

«Балдырған» журналын алғашқы саны жарыққа шыққаннан бері қол үзбей оқып келемін. Журналды оқи жүріп бала кезімнен бастап өлеңге, ән-күйге әуес болдым. Нағашы атам Аяшев Қайырбек домбыра, сырнай тартыпты. Суырыпсалма ақын да болған екен. Анам мені сол кісіге тартқансың дейтін. Консерваторияда оқып, академик А.Жұбановтан дәріс тыңдадым. Композитор Л.Хамидиден сабақ, композитор Е.Рахмадиевтен, дирижер Ш.Қажығалиевтен тәлім-тәрбие алдым.
«Балдырғанның» әсерімен балаларға арнап өлең, ән жазғанды ұнатамын. 2014 жылы Республикалық «Балауса» конкурсының Бас жүлдесіне, 2016 жылы «Тәуелсіздік толғауы» конкурсының мектеп жасындағы балаларға драма номинациясы бойынша бірінші жүлдесіне, ал 2017 жылы қуыршақ театрына драма бойынша үшінші жүлдесіне ие болдым. Қазіргі кезде «Самұрық келген таң» деген музыкалық ертегім «Астана Опера» театрының сахнасынан түспей, балалардың көзайымына айналып отыр. Ал либреттосын да, музыкасын да өзім жазған «Ерке Лақ» деген ертегім Тәттімбет атындағы халық аспаптар оркестрінің репертуарына енді.
Менің кішкентай оқырмандарым, сендермен де «Балдырған» журналының беттерінде жиі жолығып тұрғым келеді.
Тілеуғазы аталарың.
«Сүйінші»
Бір күні Ақтөс шаршап келді. Әкесі Сырттанның қасына жата кетті. «Қайдан келдің?» – деді Сырттан. Ақтөс ентігін әзер басып, айта бастады. «Ойнайын деп бара жатқам. Ермек үйінен «Алақай» деп жүгіріп шықты. Ермекке ілесе басқа балалар да жүгірді. Болат маған «Ақтөс, кеттік!» деді. Мен де кеттім. Содан ауылдың шетіндегі бір үйге дейін жүгірдік. Шаршап қалдық».
Осы тұста болған бір жайды Ақтөс айтпай қалды. Ол былай болған. Бұлар жүгіріп бара жатқанда алдарынан бір қара мысық шыға келген. Балалар «қара мысық» деп шу ете қалды. «Ақтөс, қу ананы» – деді біреуі. Ақтөс қуып берді. Жақындап қалғанда қара мысық тұра қалды. Алдыңғы оң аяғын көтеріп тұр екен. Ақтөс те тұрып қалды. Байқағаны тырнақтары пышақтай екен.
– Не? – деді мысық. Ақтөс не дерін білмей:
– Жәй, – деді.
– Мынаны көрдің бе?.. – Мысық тырнақтарын көрсетті.
– Көрдім.
– Бетіңді тырнап алсам не болады? – деді мысық батылданып.
– Білмеймін. – Ақтөстің дауысы баяу шықты.
Ақтөстің қорыққанын біліп, мысық бұйыра сөйледі:
– Ендеше, кет!.
– Жарайды,– деп Ақтөс балалардың соңынан жүгіріп кеткен. Бірақ көңілінде мысыққа деген бір өшпенділік қалды. Өзіне өзі ыза болды. «Енді көрсем, талап тастар едім бәлемді» деп ойлады. Әкесінен ұялды ма, осы жерін айтпай, әңгімесін әрі қарай жалғастырды.
Үйдің шарбағына жете бере, Ермек «Әже! Сүйінші!» деп айғай салды. Есік алдында төрт-бес әже отыр екен. Бір әже орнынан атып тұрды. «Құлыным-ау, сүйіншің менен. Не жақсылық әкелдің?». Осыны айтып әжесі Ермекті құшағына алды. Ермек ентігіп: «Әже, ме-нің кіш...кен...тай қарын...да...сым бар», – деді. Әжей қатты қуанды. Көзіне жас алды. «Қазір сүйіншіңді берем» деп үйге кіріп кетті. Бір кезде шығып, Ермектің қалтасына ақша салды. Қолына дорба ұстатты. Ермек дорбаны ашып, ондағы бауырсақ, құрт, кәмпиттерді балаларға бөліп берді. Маған бермеді. Сол кезде Болат: «Ақтөске де берсеңші, ол да бізбен бірге қуанды ғой», – деді. Содан соң Ермек маған да бауырсақ берді. Бір кезде Ермек өз үйіне қарай жүгіре жөнелді. Бәріміз соңынан жүгірдік.
Осы жерде ол тағы бір болған жайды айтпады. Ол былай болып еді. Қара мысық тағы жолдарын кесіп өтті. Балалар: «Ақтөс, қу ана мысықты!» – деп шу етті. Ақтөс ыза болып мысыққа ұмтылды. Мысық тағы тұра қалды.
– Неге келдің? – деді тырнақтарын бадырайтып.
– Көрсетейін деп... – Ақтөстің дауысы бәсең шықты.
– Нені? – деді мысық батылданып.
– Жолды кесіп өткенді.
– Оны өзім де білемін,– деп мысық теріс айналды. Ақтөс аңырып тұрып қалған. Мысық артына бұрылып:
– Неге тұрсың? Менде нең бар? Әкеңнің басы бар ма?! – деген ызбарланып.
– Жоқ. Әкемнің басы өзінде.
Ақтөс айтарын айтса да күмәнденіп қалған еді.
– Сенімдісің бе? – деп мысық сақылдап күлген. Мысықтың күлкісінен шошынып, үйшігіне қарай жүгірген. Әкесін көріп, көңілі орнына түсіп, «уһ» деген болатын.
– Уһ, өкпем өшті ғой, – деп әңгімесін әрі жалғастырған Ақтөс. – Әке, сүйінші деген не?
Сырттан бір қозғалып қойды да «Біз...» деп бастап еді, Ақтөс сөзін бөлді.
– Әке, бізде, иттерде ондай жоқ қой.
– Біз, – деді Сырттан Ақтөстің бөлгенін жақтырмай. – Біз – қазақтың итіміз. Қазақтың үйінде тұрамыз. Қазақтың тамағын ішеміз. Ендеше қазақтың салтын да өзіміздікіндей қабылдауымыз керек. Қазақтар жақсы хабармен туған-туысты қуантуды ұнатады. Өз қуанышын басқалармен бөлісу – жақсы қасиет. Бізде «Қуанышты бөліссең – көбейеді, қайғыны бөліссең – азаяды» деген мақал бар. Сүйінші сұрап барғандарға қуанған жақ сый жасайды. Түсіндің бе?
Ақтөс әкесінің айтқанын түсінді ме, жоқ па, әйтеуір басын шұлғыды. «Біз, қазақтар, қызық халық екенбіз» деп ойлады Ақтөс.
Нұр-Сұлтан қаласы.
Суретін салған Ерлан Момбаев

226 рет
көрсетілді30
пікір
ПІКІР ҚАЛДЫРУ
Сіздің электронды пошта жарияланбайды. Қатарды міндетті түрде толтырыңыз *
Mkdfgx
04 Мамыр, 2022buy viagra 150mg online - <a href="https://bestusasild.com/">viagra for men over 50</a> sildenafil pharmacy
Ievgud
07 Мамыр, 2022buy prednisolone online - <a href="https://gabapentinx.store/">gabapentin 800mg sale</a> cost tadalafil
Rydooq
10 Мамыр, 2022clavulanate usa - <a href="https://tadalcialis.store/">buy cialis pill</a> tadalafil women
Phserh
12 Мамыр, 2022trimethoprim uk - <a href="https://bactrimx.store/">order bactrim 480mg for sale</a> sildenafil overnight shipping
Jfwnhq
14 Мамыр, 2022order cephalexin 125mg sale - <a href="https://xerythromycin.store/">buy erythromycin 500mg online cheap</a> order erythromycin 250mg pill
Ktvnob
20 Мамыр, 2022cefuroxime medication - <a href="https://robaxinx.store/">buy robaxin generic</a> order tadalafil 40mg generic
Mgfkhg
23 Мамыр, 2022buy amoxil 250mg for sale - <a href="https://zithromycinc.store/">order zithromax generic</a> order vardenafil 20mg pills
Sxabft
25 Мамыр, 2022stromectol cost - <a href="https://stromectolg.store/">stromectol buy australia</a> cheap levitra
Gkeafy
26 Мамыр, 2022doxycycline 200mg us - <a href="https://clomidg.store/">purchase clomid pills</a> cialis next day delivery
Vtenle
28 Мамыр, 2022cialis 40mg without prescription - <a href="https://pharmpill.store/">most trusted canadian pharmacy</a> modafinil 100mg cost
Sfsmtr
29 Мамыр, 2022prednisone without prescription - <a href="https://accutanpll.com/">buy accutane 20mg without prescription</a> order generic accutane 40mg
Ltgssh
31 Мамыр, 2022order amoxicillin 250mg - <a href="https://edssilen.com/">order sildenafil 150mg generic</a> buy viagra 150mg pill
Qltiqj
01 Маусым, 2022prednisolone 10mg cost - <a href="https://predsolone.store/">order generic prednisolone</a> purchase viagra
Jzfxdg
05 Маусым, 2022buy hydroxychloroquine generic - <a href="https://chloroquins.com/">chloroquine canada</a> buy baricitinib 2mg sale
Qipolf
06 Маусым, 2022glucophage canada - <a href="https://atorvastatin.store/">atorvastatin 20mg ca</a> order amlodipine without prescription
Zvgaks
08 Маусым, 2022buy lisinopril 2.5mg generic - <a href="https://omeprazolepx.com/">order prilosec 10mg without prescription</a> atenolol medication
Zshecj
09 Маусым, 2022levitra 20mg brand - <a href="https://methylpred.store/">medrol 16 mg without prescription</a> buy clomid 50mg online
Fgaiit
12 Маусым, 2022buy synthroid generic - <a href="https://xlevothyroxine.com/">order levothyroxine pills</a> hydroxychloroquine 400mg brand
Lpieki
14 Маусым, 2022tadalafil 10mg over the counter - <a href="https://edtadxs.com/">cialis order</a> order viagra 150mg without prescription
Jrphve
16 Маусым, 2022prednisone 5mg cost - <a href="https://prednisoneix.com/">buying prednisone</a> amoxicillin 500mg cost
Yygezp
17 Маусым, 2022oral diltiazem - <a href="https://xgabapentin.com/">neurontin 800mg brand</a> neurontin 800mg over the counter
Lnuucf
18 Маусым, 2022purchase furosemide online cheap - <a href="https://xfurosemide.com/">furosemide over the counter</a> buy doxycycline 100mg pills
Vluivx
19 Маусым, 2022order cenforce sale - <a href="https://stromectolir.com/">generic stromectol 3mg</a> domperidone 10mg price
Pdvmjb
20 Маусым, 2022order sildenafil 50mg online - <a href="https://rsildenafilr.com/">sildenafil uk</a> buy tadalafil 40mg pill
Jletns
22 Маусым, 2022order modafinil 200mg - <a href="https://prednispill.com/">deltasone 5mg brand</a> budesonide over the counter
Rcntaa
23 Маусым, 2022isotretinoin 20mg without prescription - <a href="https://razithromycin.com/">zithromax 500mg generic</a> tetracycline cheap
Nwxbul
25 Маусым, 2022flexeril drug - <a href="https://rcyclobenzapri.com/">flexeril medication</a> buy generic inderal 20mg
Wvmtti
27 Маусым, 2022clopidogrel 150mg brand - <a href="https://tmethotrexate.com/">purchase methotrexate</a> cheap reglan 20mg
Dvbebj
29 Маусым, 2022cozaar 25mg for sale - <a href="https://promethazinen.com/">order promethazine 25mg without prescription</a> order phenergan generic
Garkwd
01 Шілде, 2022buy levaquin 500mg without prescription - <a href="https://dutasterider.com/">avodart canada</a> cialis otc