- Мерейтой
- 20 Қаңтар, 2021
Қазақтың белгілі жазушысы Кәдірбек Сегізбайұлы 80 жаста
Қазақстан Жазушылар одағының М.Әуезов атындағы сыйлығының лауреаты, белгілі жазушы Кәдірбек Сегізбайұлы балаларға арнап көптеген туындылар жазды. Орыс жазушысы Альберт Лихановтың «Менің генералым», словак жазушысы Мария Дрючкованың «Ақ ханша», поляк ғалымы әрі суретшісі Бронислав Залесскийдің 1865 жылы Парижде жарық көрген «Қазақ сахарасына саяхат» кітаптарын, т.б. көптеген шетел жазушыларының шығармаларын қазақ тіліне аударды.
Кәдірбек Сегізбайұлының «Жап-жасыл әлем» хикаяты 1981 жылы балалар мен жасөспірімдерге арналған шығармалардың республикалық жабық конкурсында бірінші жүлдеге ие болған.
Қаламгердің «Ашылмаған сыр», «Жылдың ең қысқа күндері», «Жап-жасыл әлем», «Қойнаудағы ауыл», «Біз қалада тұрамыз», «Жер ортасы», «Жол» секілді кітаптары қазақ оқырмандарына жақсы таныс. Ол баспагер ретінде де орта мектептерге арналған жаңа буын оқулықтарын қазақ, орыс, ұйғыр, ішінара өзбек тілдерінде әзірлеп-шығаруда ұшан-теңіз жұмыс атқарды.
Қаламгердің 80 жылдық мерейтойына орай журнал оқырмандары назарына оның бір әңгімесін ұсынып отырмыз.
Кәдірбек СЕГІЗБАЙҰЛЫ
«ҚОЙҚАҚТАЙ»
Әмір қашан болсын: «Әке, деймін, әңгіме айтып бейші, ейтегі айтып бейші», – деп қиылып отырғаны. Ол бес жасқа келсе де, «р» дыбысына әлі тілі келмейді, бірақ өзі ұғымтал-ақ. Әкесінен естіген әңгіме, ертегісінің бәрін қайтадан айтып береді.
Бүгін де әкесі шайын ішіп болғанша, шыдамы таусылып отырған. Бірақ Әмір сұрамай-ақ, әңгімені әкесінің өзі бастап кетті. Ол үйдегі қонақтарға қарап сөйледі.
– Бүгін қызық болды,– дегенде-ақ, Әмір елең ете қалды.– Иен далада жалғыз өзім тұрып, күл-әй келіп. Қой Күркелінің сайында жайылып жатқан. Сайлау екеуіміз жотаның басында әңгімелесіп отырғанбыз. Қалың қарағай өскен шатқалға қарай екі елік түсіп барады екен. Сайлауды қойға қалдырып, мылтығымды алдым да, соңынан ілестім. Бір басып, екі басып, бұқпалап келемін. Бір кезде қалың қарағай ішіне мен де кірдім. Жануарлардың секем алар түрі жоқ, жүре жайылып барады. Атайын десем, оқ жетер жер емес. Жақындай түсейін деп ойладым. Мылтыққа патрон салып, шүріппесін қайырып қойғам ғой баяғы. Он шақты қадам жүремін де, қарағайды тасаланып алға қарап қоямын. Тармақ-тармақ мүйіздері мен жондары ғана көрінеді. Бір кезде шеткерірек тұрған текесін нысанаға ала беріп едім, қарағай қалқасынан екі қозықасы шыға келді. Теңбіл-теңбіл, өздері мұндай сүйкімді болар ма! Не ешкіні, не текені атуға көзім қимады. Кішкентай қозықаларын аядым. Бір жағынан аңшылық құмарлық емес пе, кеткім де келмейді. Содан ойламаған жерде, біреу келіп...
Әңгімені елтіп тыңдап отырған Әмір «қық!» десең, орнынан ұшып кеткелі отыр.
– Сонсоң қайтті?– деді ол үрейі ұшып.
– Сонсоң біреу келіп, мені ту сыртымнан бас салды! Қорыққаным сонша, дауысым да шығып кетті. Сұқ саусағым мылтықтың қайырулы тұрған шүріппесін басып қалыпты. Оның гүрс еткен дауысынан шошып, еліктер де бір-ақ секірді. Бүкіл ормандағы құстар шулап, аспанға көтерілді. Жаңағы өзімді қапсыра құшақтай алған бәле де шалқалай құлаған болды. Бұл кім екен деп ойлаймын. Сайлау болар десем, ол, алдында ғана қарағанымда, жотада отырған. «Не болса да...»– деп, артыма қарасам...
– Кім екен?– деді тағы Әмір шыдай алмай.
– Кім дейсің бе? Кәдімгі аюдың қонжығы. Үлкендігі тура тайыншадай. Көзі жылтырап әлі жатыр. Сірә, ол да қатты қорықса керек, орнынан қозғалар емес. Сөйтсем мен бұқпалап жүргенде, ойнағысы келіп артымнан ілесіп отырыпты да, мен тоқтағанда, қарбаң-құрбаң бас салыпты ғой. Күрескісі келсе керек.
Қонақтар күліп жатыр.
– Қойқақтай,– деді Әмір.
– Кім қойқақ?
– Аюдың баласы екеулейің. Мен болсам ғой, оны бияқ ұстап алып...– деп, Әмір мақтана жөнелді.
Сол кезде қонақтың бірі: «Әне, аю»,– деп еді. Әмір секіріп төрге бір-ақ шықты.
– Кім қойқақ екен? – деді үйдегілер күліп.
1163 рет
көрсетілді0
пікір